Canada Isaf

Canada Isaf

Enghraifft o'r canlynol	Trefedigaeth y Goron
Daeth i ben	10 Chwefror 1841
Dechrau/Sefydlu	26 Rhagfyr 1791
Rhagflaenwyd gan	Province of Quebec
Olynwyd gan	Province of Canada
Rhagflaenydd	Province of Quebec
Olynydd	Canada East, Province of Canada
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Roedd Canada Isaf (Saesneg: Province of Lower Canada; Canada Inferior ; Ffrangeg: province du Bas-Canada) yn wladfa Brydeinig wedi'i lleoli rhwng rhan isaf Afon Saint Lawrence a glannau Gwlff Saint Lawrence. Roedd yn cynnwys tiroedd deheuol a dwyreiniol talaith bresennol Quebec yng Nghanada a rhanbarth Labrador yn nhalaith bresennol Newfoundland a Labrador (hyd nes y trosglwyddwyd rhanbarth Labrador i Newfoundland yn 1809).^[1]

Ffurfiwyd Canada Isaf gan ran o gyn-drefedigaeth Ffrainc Newydd, a boblogwyd yn bennaf gan Ganadaiaid o darddiad Ffrengig, a drosglwyddwyd i'r Deyrnas Unedig ar ôl buddugoliaeth yr Ymerodraeth Brydeinig yn y Rhyfel Saith Mlynedd a elwir yn Rhyfel Franco-Indiaidd yn yr Unol Daleithiau. Cafodd rhannau eraill o Ffrainc Newydd eu ildio i'r Deyrnas Unedig hefyd, gan ddod yn drefedigaethau Nova Scotia , New Brunswick a Prince Edward Island.

Crëwyd talaith Canada Isaf yn 1791 gan y Ddeddf Gyfansoddiadol a ffurfiwyd gan wahaniad daearyddol a gwleidyddol tiriogaeth talaith Quebec i daleithiau Canada Isaf ac Uchaf.^[2] Mae'r rhagddodiad "Lower" neu "Inferior" yn cyfeirio at ei safle daearyddol mewn perthynas â blaenddyfroedd Afon Sant Laurence.

Bu Canada Isaf, yn yr agwedd gyfreithiol a gwleidyddol, rhwng 1791 a Chwefror 1841, pan gymhwyswyd y Ddeddf Uno a'i hunodd hi a'i chymydog Canada Uchaf i ffurfio Talaith Unedig Canada. Unwyd y deddfwrfeydd i un senedd gyda chynrychiolaeth gyfartal ar gyfer y ddwy ran, er bod gan Ganada Isaf boblogaeth fwy.^[3]

1. ↑ "LABRADOR-CANADA BOUNDARY". marianopolis. 2007. Cyrchwyd 20 Mawrth 2008.
2. ↑ Smith, Simon (1998). British Imperialism 1750–1970. Cambridge University Press. t. 28. ISBN 978-3125806405.
3. ↑ Jacques Monet, SJ; Richard Foot (4 March 2015). "Act of Union". The Canadian Encyclopedia. Toronto: Historica Canada. Cyrchwyd 18 August 2019.